Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nin Deniz Bilimleri Teknolojileri Fakültesi (DBTF), Istakoz Stok Destekleme Programı kapsamındaki çalışmalarını yerinde inceledi. Dardanos Yerleşkesi'ndeki Deniz Canlıları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde gerçekleşen saha ziyaretine, ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, DBTF Dekanı Prof. Dr. Murat Yiğit, DPTF Öğretim Üyesi Umur Önal, akademisyenler ve araştırmacılar katıldı. Bu ziyaret, Istakoz Stok Destekleme Programı'nın ilerleyişini ve çalışmalarını gözden geçirmek, deniz kaynaklarının sürdürülebilirliği konusundaki araştırmalara destek vermek amacıyla gerçekleştirildi.
DBTF Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umur Önal merkezde yürütülen çalışmalarla ilgili bilgi verdi ve “Sahip oldukları ekonomik değer nedeniyle aşırı avlanan ıstakoz türü ile ilgili bir sosyal sorumluluk projesi yürütüyoruz. Son yıllarda avcılık miktarı yaklaşık bin 800 kg yani yaklaşık bin 800 hayvandan ibaret. Ancak elbette kayıt dışı avcılık mevcut. Aşırı avlanan ve nesli tehlike altında olan deniz canlılarının miktarlarını arttırmak için dünyada kabul gören yaklaşımlardan bir tanesi, türün önce insan eli altında karada üretilmesi ve takiben larvalarının genç bireyler haline getirilerek denizlere bırakılmaları. Buna stok destekleme programı adı veriliyor. Biz de 3 yıllık çalışmamız sonunda önce ıstakozların üretim yöntemlerini optimize ettik. Artık 1 ıstakozdan binlerce genç birey elde edebiliyoruz” kelimelerini kullandı.
Prof. Dr. Umur Önal sözlerine devam ederek yürütülen çalışmalara yer verdi. Önal “Bununla birlikte, böyle bir stok destekleme programının başarıya ulaşabilmesi için daha fazla sayıda ıstakoz yavrusu üretebilecek bir kapasiteye ulaşmamız gerekli. Kapasite artırımı ile ilgili olarak çalışmalara başladık. Ayrıca genç ıstakozların denize bırakıldıklarında hayatta kalma oranlarının artırılması çok önemli. Bu konuyla ilgili olarak da Dardanel ile birlikte çalışıyoruz. Bir midye çiftliğinin altındaki uygun habitatlara 2 yıldır ıstakoz yavrularını bırakıyoruz. Amacımız ıstakoz yavruları için denizlerde uygun ortam ve habitatlar oluşturarak kendi kendine üreme potansiyeline sahip popülasyonlar oluşturmak. Başarılı olduğumuz takdirde bu yöntem, oluşturulacak suni resifler sayesinde diğer bölgelerde de uygulanabilir. Böylece, Türkiye denizlerinde hem ıstakoz avcılığı desteklenir hem de türün doğada hayatta kalma kabiliyeti etkilenmez ve ıstakoz stoklarının ülkemiz sularındaki bolluğu artar” diye konuştu.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Rektör Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu ise “Yaklaşık 7 yıldır ıstakoz sayılarını artırmaya yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Bu çalışmaları neticesinde günümüzde, yalnızca ıstakoz neslini korumak için değil, Kentimize katkı sağlamak için de yürütüyoruz. Bugün, Üniversitemiz Dardanos Yerleşkesi’nde bulunan Deniz Canlıları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde bir araya geldik. Burada bulunan tesisimizde ürettiğimiz yavrular geliştiği zaman, Tuzla’da Dardanel ile beraber kuracağımız daha büyük bir tesise transfer edilecek. Üniversite-Sanayi iş birliği çalışmalarımızda ekonomik değeri yüksek olan bu ürünümüzü de ekleyeceğiz. Hem Ar-Ge hem de toplumsal katkı projelerimizden biri olan ıstakoz projemizi hayata geçmesinde emeği geçen Başta Prof. Dr. Murat Yiğit ve Prof. Dr. Umur Önal Hocalarımıza ve ekiplerine teşekkür ediyorum. Ekibimizin, yeni tesisimizle beraber Ülkemize katkı sunacak çok daha fazla çalışma yürüteceği kanaatindeyim” diyerek çalışmaların üniversite sanayi iş birliğini güçlendireceğine vurgu yaptı.
(Damla Yeltekin)
