Aktarlar, baharat alımında veya doğal ürünleri tercih etmek isteyen vatandaşlar için uğrak yerlerden bir tanesi. Bitkisel tedaviyi tercih edenler, aktarların kapısını çalıyor. Bitki çaylarından, çeşit çeşit baharatlara, doğal macunlara ve doğal yağlara uzanan ürün çeşitliliğiyle tercih edilen aktarlar, kış aylarında daha çok ziyaret ediliyor. Çanakkale'de İpek Yolu Baharat işletmesinin sahibi İbrahim Çamlı, doğal ürünleri kentlilerle buluşturuyor. Gaziantep baharatlarını burada da yaşatan Çamlı, Gaziantep kültürünü Çanakkale'ye yansıtıyor.
Ürünlerini memleketi Gaziantep Kilis'ten getiren İbrahim Çamlı, Gaziantep baharatlarının lezzetlerini buraya aktarmak istediğinden bahsetti. Çamlı "Şimdi baktığınız zaman Gaziantep baharat ve yemek kültürü konusunda Türkiye'ye önde gelen şehirlerden. Ürünleri de ona göre kaliteli, değerli, lezzetli halde. Oradaki kültürümüzü de burada yansıtmaya çalışıyoruz" dedi.
Yaz ve kış aylarında da aktarlar sıklıkla tercih ediliyor. İki farklı mevsimde de sıklıkla tercih edilen bir ürün ise gelen misafirlerimize, dostumuza ve yorgunluk anlarımızda bize eşlik eden ürün olan; kahve... En çok satışı yapılan ürünlerden bahseden Çatlı "En çok satışı yapılan ürün genelde kahvedir. Yaz kış satışı yapılır ve standart gider. Diğer ürünler değişir" sözlerini kullandı.
Kışın gelmesiyle beraber, hastalıklar da kapımızı çalıyor. İlaçların yanında bitkisel ürünler de tercih ediliyor. Kış ayının yaklaşmasıyla beraber çeşitli çaylar ve macunlar dolaplardaki yerini alıyor. Kışın tercih edilen ürünlere değinen Çamlı "Şimdi kış geldi, kış çayları, atom çayları, pekmez, özler, kozalak macunu özellikle. Kış hastalıklarında öksürük, astım, bronşit, soğuk algınlığına çok iyi geldiği için en çok satılan satışı yapan ürünlerdendir. En çok satılan ürünler, ıhlamur, adaçayı, bitkiler daha çok tüketilecek. İnsanlar bitkisel tedaviye, bitkisele yöneliyor. Kendi kendine bitkilere yöneliyor" diye konuştu.
Kışın daha çok hastalıklar kapıyı çaldığı zaman uğranılan aktarlar, yaz aylarında da doğal ürünlere ulaşmak amacıyla kullanılıyor. Evde kaynatma yoluyla hazırlanan salçaların dışında farklı lezzetler denemek için İpek Yolu Baharat iki farklı salçayı müşterileriyle buluşturuyor. Dükkanında sattığı salçalardan bahseden Çamlı " Yaz aylarında genelde baharat ve salçaya yönelme olabiliyor. İki çeşit salçamız var. Hatay ve Antep dediğimiz. Antep, güneş kurutması, tuz oranı az, güzel salçadır. Hatay dediğimiz de güneş kavurması. Burada kaynatma salça daha çok biliniyor. Biz de kendi ürünlerimizi tanıtmaya çalışıyoruz" ifadelerine yer verdi.
Tüm ürünlerde gördüğümüz fiyat artışı, aktarlardaki etiketlere de yansıyor. İbrahim Çamlı, fiyat artışının burada da geçerli olduğunu belirterek " Fiyatlar geçen seneye göre çok farklı. Minimum iki katına çıktı. Yüzde yüz bir artış var. Bazı ürünlerde daha fazla, bazılarında daha az. Ama ortalama yüzde yüz diyebiliriz" dedi.
Aktarların tercih edilme nedenlerinden bir tanesi de hastalıklar için doğal tedavi yöntemi aramaları. Çeşitli hastalıklar için aktarlardan bitkisel ürün alan vatandaşların en çok satın aldığı ürünlerden bahseden Çamlı "Bu dönemde en çok, özellikle Udi Hindi yağı, macunu, toz halinde tüketilir oldu. Bu bilinen bitkisel en güçlü antibiyotik diye geçer. Bu vücudu korumada, enfeksiyonlarda, virüslerde en etkili ürün olarak geçer. Satışlarımız hala devam ediyor" sözlerini kullandı.
Ekonomide değişmelerin meydana gelmesinin ardından vatandaşlar artık kiloyla almak yerine gramla satışa yönelmeye başladı. Geçen senelere göre, kiloyla alımın azaldığını ve kiloyla satışın nadiren yapıldığını ifade eden Çamlı "Gram ve kiloyla almak çok değişti. Pandemi zamanı da dahil, o zamanlarda ekonomik sıkıntılar bu kadar değildi. İnsanlar dışarıya çıkamıyordu, bazı sıkıntılar vardı ama ekonomik olarak daha rahat oldukları için o zaman kiloyla satış daha fazlaydı. Şimdi çok az. Ben kiloyla Antep fıstığı, badem veya kajunun nadiren satışını nadiren yapıyorum. O zamanlarda daha çok yapıyordum. Antep fıstığını üç kiloluk poşetlerde direkt satabiliyordum. Ama şu an kiloyla alım yüzde on kadar düştü" dedi.
(Esra Güller)
