Bedelli sermaye artırımı, bir şirketin yeni hisse senetleri
çıkararak şirket sermayesini artırmasıdır. Bu işlem, şirketlere
ek bir finansman kaynağı sağlar, şirket değerini yükseltir ve
ortaklara rüçhan hakkı tanır. Bedelli sermaye artırımı, hem
şirket hem de ortaklar için avantajlar ve dezavantajlar içerir.
Bedelli sermaye artırımı yapan veya yapacak olan şirketleri
değerlendirirken, bedelli sermaye artırımı nedeni, fiyatı, oranı,
rüçhan hakkı ve sonuçları gibi noktalara dikkat etmek gerekir.
Bedelli Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?
Bedelli sermaye artırımı, şirketin genel kurul kararı ile alınan
bir karardır. Şirket, esas sermayesine karşılık olan hisse
senetlerinin bedelleri ödendikten sonra yeni hisse senetleri
çıkarır ve bunları nominal değerinden veya daha yüksek bir
fiyattan satışa sunar. Bu şekilde, şirketin kasasına ek para
girer ve şirket sermayesi artar. Bedelli sermaye artırımı yapan
şirket, borsada işlem gören bir şirket ise, Sermaye Piyasası
Kurulu’ndan (SPK) onay alması gerekir. Ayrıca, bedelli sermaye
artırımı yapan şirket, ortaklarına rüçhan hakkı tanımalıdır.
Rüçhan Hakkı Nedir?
Rüçhan hakkı, bedelli sermaye artırımı yapan şirketin mevcut
ortaklarına tanıdığı bir haktır. Bu hak, ortakların yeni
çıkarılan hisse senetlerinden paylarına düşen oranda satın alma
imkanı verir. Böylece, ortaklar, şirketteki hisse oranlarını
koruyabilir veya artırabilirler. Rüçhan hakkı kullanım süresi en
az 15, en çok 60 gündür. Ortaklar, rüçhan haklarını kullanmak
istemezlerse, bu haklarını borsada satabilirler. Bu durumda,
ortakların şirketteki hisse oranları azalır.
Bedelli Sermaye Artırımının Avantajları ve Dezavantajları
Nelerdir?
Bedelli sermaye artırımı, hem şirket hem de ortaklar için bazı
avantajlar ve dezavantajlar içerir. Bunları şöyle
sıralayabiliriz:
Bedelli sermaye artırımının şirket için avantajları:
- Şirket, ek bir finansman kaynağı elde eder ve borçlanma
maliyetini azaltır.
- Şirket, sermayesini güçlendirir ve piyasa değerini yükseltir.
- Şirket, yeni yatırımlar yapabilir, büyüme hedeflerine
ulaşabilir ve rekabet gücünü artırabilir.
Bedelli sermaye artırımının şirket için dezavantajları:
- Şirket, yeni hisse senetlerini satmak için SPK’dan onay
alması, prospektüs hazırlaması ve aracı kurumlarla anlaşması gibi
bazı işlemler yapması gerekir. Bu da zaman ve maliyet gerektirir.
- Şirket, yeni hisse senetlerini satmak için piyasa koşullarını
ve yatırımcı talebini göz önünde bulundurması gerekir. Bu da
belirsizlik ve risk içerir.
- Şirket, yeni hisse senetlerini satarken mevcut ortaklarının
rüçhan haklarını gözetmesi gerekir. Bu da şirketin elde edeceği
geliri sınırlayabilir.
Bedelli sermaye artırımının ortaklar için avantajları:
- Ortaklar, rüçhan hakkı sayesinde yeni hisse senetlerinden
paylarına düşen oranda satın alabilir ve şirketteki hisse
oranlarını koruyabilir veya artırabilirler.
- Ortaklar, rüçhan haklarını kullanmak istemezlerse, bu
haklarını borsada satabilir ve ek gelir elde edebilirler.
- Ortaklar, bedelli sermaye artırımı sonucunda şirketin
değerinin ve karlılığının artmasından faydalanabilirler.
Bedelli sermaye artırımının ortaklar için
dezavantajları:Ortaklar, rüçhan haklarını kullanmak için ek para
ödemek zorunda kalabilirler. Bu da ortakların nakit akışını
etkileyebilir.
Ortaklar, rüçhan haklarını kullanmazlarsa, şirketteki hisse
oranları azalır ve seyrelme etkisi yaşanır. Bu da ortakların
şirketten alacakları payı ve kar payını düşürebilir.
Ortaklar, bedelli sermaye artırımı sonucunda şirketin hisse
başına kazancının ve hisse fiyatının düşmesine maruz
kalabilirler.
Hangi Şirketler Bedelli Sermaye Artırımı Yaptı?
Bedelli sermaye artırımı, son yıllarda birçok şirket tarafından
tercih edilen bir yöntemdir. Özellikle pandemi döneminde
finansman ihtiyacı duyan ve büyüme planları olan şirketler,
bedelli sermaye artırımı yoluyla kaynak sağlamıştır. 2021 yılında
bedelli sermaye artırımı yapan şirketlerden bazıları şunlardır:
- Akbank: 3,5 milyar TL bedelli sermaye artırımı yaptı. Halka
arz fiyatı 6,5 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı kullandırma
oranı %100 olarak açıklandı.
- Doğuş Otomotiv: 1,5 milyar TL bedelli sermaye artırımı yaptı.
Halka arz fiyatı 19,5 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı
kullandırma oranı %100 olarak açıklandı.
- Emlak Konut GYO: 2,4 milyar TL bedelli sermaye artırımı
yaptı. Halka arz fiyatı 2,5 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı
kullandırma oranı %100 olarak açıklandı.
- Ford Otosan: 1,5 milyar TL bedelli sermaye artırımı yaptı.
Halka arz fiyatı 130 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı
kullandırma oranı %100 olarak açıklandı.
- Koç Holding: 2,5 milyar TL bedelli sermaye artırımı yaptı.
Halka arz fiyatı 25 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı
kullandırma oranı %100 olarak açıklandı.
- Migros: 1,5 milyar TL bedelli sermaye artırımı yaptı. Halka
arz fiyatı 38 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı kullandırma
oranı %100 olarak açıklandı.
- TAV Havalimanları: 1,5 milyar TL bedelli sermaye artırımı
yaptı. Halka arz fiyatı 25 TL olarak belirlendi. Rüçhan hakkı
kullandırma oranı %100 olarak açıklandı.
Bedelli Sermaye Artırımı Nasıl Değerlendirilmeli?
Bedelli sermaye artırımı, şirketlerin finansal ihtiyaçlarını
karşılamak, büyüme planlarını gerçekleştirmek ve piyasa
değerlerini artırmak için başvurdukları bir yöntemdir. Bedelli
sermaye artırımı, hem şirket hem de ortaklar için bazı avantajlar
ve dezavantajlar içerir. Bu nedenle, bedelli sermaye artırımı
yapan veya yapacak olan şirketleri değerlendirirken, aşağıdaki
noktalara dikkat etmek gerekir:
- Şirketin bedelli sermaye artırımı yapma nedeni ve amacı
nedir? Şirket, yeni kaynakları hangi yatırımlar için kullanacak?
Şirketin büyüme potansiyeli ve karlılığı nedir?
- Şirketin bedelli sermaye artırımı fiyatı nedir? Şirketin
piyasa değeri ve hisse fiyatı ile karşılaştırıldığında, bedelli
sermaye artırımı fiyatı iskontolu mu, primli mi, yoksa adil mi?
- Şirketin bedelli sermaye artırımı oranı nedir? Şirket, ne
kadar yeni hisse senedi çıkaracak? Şirketin sermayesi ne kadar
artacak? Şirketin halka açıklık oranı ne olacak?
- Şirketin rüçhan hakkı kullandırma oranı nedir? Şirket, mevcut
ortaklarına ne kadar rüçhan hakkı tanıyacak? Ortaklar, rüçhan
haklarını kullanmak için ne kadar ek para ödemek zorunda
kalacaklar?
- Şirketin bedelli sermaye artırımı sonucunda hisse başına
kazancı ve hisse fiyatı nasıl etkilenecek? Şirketin hisse
senetleri seyrelme etkisine maruz kalacak mı? Şirketin hisse
senetleri değer kaybedecek mi, yoksa değer kazanacak mı? (Erhan
Taylan)
