Yatay geçiş, öğrencilerin okudukları üniversite veya bölümden memnun olmadıkları durumlarda, başka bir üniversite veya bölüme geçiş yapmalarını sağlayan bir haktır. Yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin, yatay geçiş türlerini, şartlarını, avantajlarını, dezavantajlarını, dikkat edilmesi gereken noktaları iyi bilmesi ve buna göre karar vermesi gerekir. Yatay geçiş, öğrencilerin eğitim hayatlarında önemli bir değişiklik yapmalarını sağlayan bir fırsattır. Bu fırsatı iyi değerlendirmek, öğrencilerin hem akademik hem de kişisel gelişimlerine katkı sağlayacaktır.
Yatay geçiş, öğrencilerin öğrenimine devam ettiği üniversitenin, öğrenciye sunduğu olanakların yeterli olmaması, ilgi alanlarında değişiklik olması, şehir değiştirmeyi amaçlaması, farklı bir konuda uzmanlaşmak istemesi gibi nedenlerle tercih edebileceği bir yöntemdir. Yatay geçiş, öğrencilerin aynı ya da farklı bir üniversitede, aynı ya da farklı bir bölüme, aynı ya da farklı bir öğrenim düzeyine geçiş yapmasını sağlar. Yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin, belirli şartları ve kuralları yerine getirmesi gerekir.
Yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin, öncelikle geçiş yapmak istedikleri üniversite veya bölümün yatay geçiş kontenjanlarını ve başvuru tarihlerini takip etmesi gerekir. Yatay geçiş kontenjanları, üniversitelerin web sitelerinde veya Yükseköğretim Kurulu’nun web sitesinde yayımlanır. Başvuru tarihleri ise genellikle her yarıyılın başında veya sonunda belirlenir.
Yatay geçiş başvurusu yapmak isteyen öğrencilerin, aşağıdaki belgeleri hazırlaması gerekir:
Başvuru belgeleri, geçiş yapmak istenilen üniversite veya bölüme teslim edilir. Başvurular, üniversitelerin ilgili birimleri tarafından değerlendirilir. Değerlendirme sonuçları, üniversitelerin web sitelerinde veya ilan panolarında duyurulur. Başvurusu kabul edilen öğrenciler, belirlenen tarihlerde kayıt yaptırarak yatay geçişlerini tamamlarlar.
Yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin, aşağıdaki şartları sağlaması gerekir:
Yatay geçiş, aşağıdaki türlere ayrılır:
Kurumlar arası yatay geçiş: Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, başka bir üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapmasıdır. Örneğin, ODTÜ Sosyoloji bölümünden, Boğaziçi Sosyoloji bölümüne geçiş.
Kurum içi yatay geçiş: Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, aynı üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapmasıdır. Örneğin, İTÜ Makine Mühendisliği bölümünden, İTÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümüne geçiş.
Düzeyler arası yatay geçiş: Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, aynı ya da farklı bir üniversitede farklı bir düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapmasıdır. Örneğin, Anadolu Üniversitesi İşletme Önlisans programından, Anadolu Üniversitesi İşletme Lisans programına geçiş.
Yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin, aşağıdaki noktalara dikkat etmesi gerekir:
Öğrenciler, geçiş yapmak istedikleri üniversite veya bölümün akademik kadrosunu, eğitim kalitesini, olanaklarını, mezuniyet sonrası iş imkanlarını, sosyal aktivitelerini araştırmalıdır.
Öğrenciler, geçiş yapmak istedikleri üniversite veya bölümün yatay geçiş kontenjanlarını, başvuru tarihlerini, şartlarını, kurallarını, belgelerini öğrenmeli ve zamanında başvuru yapmalıdır.
Öğrenciler, geçiş yapacakları üniversite veya bölümde hangi dersleri alacaklarını, hangi derslerin muafiyet kapsamında olduğunu, hangi dersleri tekrar almak zorunda kalacaklarını, not ortalamalarının nasıl hesaplanacağını, mezuniyet için gerekli krediyi, süreyi, koşulları öğrenmeli ve planlamalıdır.
Öğrenciler, geçiş yapacakları üniversite veya bölümde yaşayacakları şehrin iklimini, kültürünü, yaşam maliyetini, ulaşım imkanlarını, konaklama seçeneklerini, sağlık hizmetlerini, güvenlik durumunu araştırmalı ve buna göre hazırlık yapmalıdır.
Öğrenciler, geçiş yapacakları üniversite veya bölümde yeni arkadaşlıklar kurmaya, sosyal çevreye uyum sağlamaya, akademik danışmanlık almaya, öğrenci kulüplerine, spor takımlarına katılmaya, kendilerini geliştirmeye çalışmalıdır. (Saim Tunçman)
