Altın, 2023 yılında yatırımcısına yüzde 49 kazandıran bir performans sergiledi. Altın fiyatları, küresel ve yerel gelişmelerden etkileniyor. Altın yatırımı yapmak isteyenler için farklı seçenekler mevcut. Altın yatırımının avantajları ve riskleri neler? Bu makalede, altın yatırımı hakkında merak edilen sorulara cevap aradık.
Altın, tarih boyunca değerini koruyan ve güvenli liman olarak görülen bir yatırım aracıdır. Altın, hem fiziksel hem de sanal olarak alınıp satılabilen bir varlıktır. Altın fiyatları, arz ve talep dengesi, küresel ekonomik ve siyasi gelişmeler, merkez bankalarının politikaları, döviz kurları ve enflasyon gibi faktörlerden etkilenmektedir. 2023 yılında altın fiyatları, koronavirüs salgını, ABD-Çin ticaret savaşı, ABD seçimleri, Brexit süreci, Orta Doğu’daki gerilimler gibi olaylardan etkilendi. Altın fiyatları, 2023 yılında rekor seviyelere ulaştı ve yatırımcısına yüzde 49 kazandırdı.
Altın fiyatları, 2023 yılında hem uluslararası hem de yerel piyasalarda dalgalanmalar yaşadı. Uluslararası piyasalarda altının ons fiyatı, Ağustos ayında tarihi zirvesi olan 2.075 doları gördü. Bu seviyeye ulaşmasında, koronavirüs salgını nedeniyle küresel ekonomide yaşanan belirsizlikler, ABD-Çin ticaret savaşı, ABD seçimleri öncesi artan siyasi gerilimler, merkez bankalarının genişleyici para politikaları ve düşük faiz oranları gibi faktörler etkili oldu. Ancak Eylül ayından itibaren altının ons fiyatı düşüşe geçti ve Aralık ayında 1.776 dolara kadar geriledi. Bu düşüşte ise koronavirüse karşı geliştirilen aşıların piyasalara umut vermesi, ABD seçimlerinin sonuçlanması ve Brexit anlaşmasının sağlanması gibi olumlu gelişmeler rol oynadı.
Yerel piyasalarda ise altın fiyatları hem ons fiyatındaki hem de döviz kurlarındaki değişimlerden etkilendi. Türk Lirası, 2023 yılında ABD Doları ve Euro karşısında değer kaybetti. ABD Doları/TL kuru, 2023 yılı başında 5,95 seviyesinden başlarken, Aralık ayında 7,90 seviyesine kadar yükseldi. Euro/TL kuru ise 2023 yılı başında 6,68 seviyesinden başlarken, Aralık ayında 9,70 seviyesine kadar çıktı. Bu durum, altın fiyatlarını TL cinsinden yükseltti. Gram altın fiyatı, 2023 yılı başında 343 TL seviyesinden başlarken, Aralık ayında 487 TL seviyesine kadar çıktı. Çeyrek altın fiyatı ise 2023 yılı başında 560 TL seviyesinden başlarken, Aralık ayında 795 TL seviyesine kadar yükseldi.
Altına yatırım yapmanın birçok avantajı vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Altına yatırım yapmanın da bazı riskleri vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Altın fiyatları dalgalanmaya maruzdur. Altın fiyatları hem küresel hem de yerel piyasalarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak değişebilir. Altının ons fiyatını etkileyen faktörler arasında arz ve talep dengesi, küresel ekonomik ve siyasi gelişmeler, merkez bankalarının politikaları ve faiz oranları gibi unsurlar bulunmaktadır. Altının TL fiyatını etkileyen faktörler arasında ise döviz kurları, enflasyon, vergiler ve alım satım maliyetleri gibi unsurlar yer almaktadır. Bu faktörlerin herhangi birinde yaşanan bir değişim, altın fiyatlarında dalgalanmalara neden olabilir. Bu nedenle altın yatırımcıları, piyasa hareketlerini takip etmeli ve risk yönetimi yapmalıdırlar.
Saklama maliyeti gerektirir. Fiziksel olarak altın almak isteyen yatırımcılar, altınlarını güvenli bir şekilde saklamak için ekstra maliyetlere katlanmak zorundadırlar. Altınlarını evde saklamak isteyenler, hırsızlık riskine karşı önlem almalı veya kasa kiralamalıdırlar. Altınlarını bankada saklamak isteyenler ise bankaların belirlediği saklama ücretlerini ödemelidirler. Bu maliyetler, altın yatırımının getirisini azaltabilir.
Vergilendirilmeye tabidir. Altına yatırım yapmak isteyen yatırımcılar, vergi konusunda da dikkatli olmalıdırlar. Türkiye’de fiziksel olarak altın alım satımında yüzde 1 oranında BSMV (Banka Sigorta Muameleleri Vergisi) uygulanmaktadır. Ayrıca altına dayalı menkul kıymetlere yatırım yapmak isteyenler, elde ettikleri kâr üzerinden yüzde 10 oranında stopaj vergisi ödemek zorundadırlar. Bu vergiler, altın yatırımının getirisini düşürebilir.
Altına yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için farklı seçenekler mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Bu yöntem, en geleneksel ve en yaygın olan yöntemdir. Yatırımcılar, kuyumculardan veya online platformlardan gram altın, çeyrek altın, cumhuriyet altını gibi farklı çeşitlerde altın satın alabilirler. Bu yöntemin avantajı, altını fiziksel olarak elde etmek ve istediği zaman nakde çevirmek imkanı sunmasıdır. Bu yöntemin dezavantajı ise altın saklama maliyeti ve güvenlik riski gerektirmesidir.
Bu yöntem, fiziksel olarak altın almak istemeyen ancak TL cinsinden değil de gram cinsinden tasarruf etmek isteyen yatırımcılar için uygun bir yöntemdir. Yatırımcılar, bankalarda vadesiz veya vadeli olarak altın hesabı açtırabilirler. Bu yöntemin avantajı, altını güvenli bir şekilde saklamak ve faiz geliri elde etmek imkanı sunmasıdır. Bu yöntemin dezavantajı ise bankaların belirlediği alış satış makasının geniş olması ve vergi kesintisi uygulanmasıdır.
Bu yöntem, altın fiyatlarındaki değişimlerden faydalanmak isteyen ancak altın alıp satmakla uğraşmak istemeyen yatırımcılar için uygun bir yöntemdir. Yatırımcılar, Borsa İstanbul’da işlem gören altın fonları, altın borsa yatırım fonları, altın tahvilleri veya altın varantları gibi farklı ürünlere yatırım yapabilirler. Bu yöntemin avantajı, altına kolayca erişim sağlamak ve likit bir piyasada işlem yapmak imkanı sunmasıdır. Bu yöntemin dezavantajı ise komisyon, işlem masrafı ve vergi gibi maliyetler gerektirmesi ve piyasa riskine maruz kalmasıdır.
Bu yöntem, altın fiyatlarındaki değişimleri öngörebilen ve kaldıraçlı işlem yapmak isteyen yatırımcılar için uygun bir yöntemdir. Yatırımcılar, VİOP’ta işlem gören altın vadeli işlem sözleşmeleri veya forex piyasasında işlem gören altın CFD’leri gibi farklı ürünlere yatırım yapabilirler. Bu yöntemin avantajı, kaldıraç kullanarak düşük sermaye ile yüksek kazanç elde etmek imkanı sunmasıdır. Bu yöntemin dezavantajı ise kaldıraç kullanmanın riskini artırması ve piyasa dalgalanmalarına karşı duyarlı olmasıdır.
Altına yatırım yapmak isteyen yatırımcılar, bazı noktalara dikkat etmelidirler. Bunlardan bazıları şunlardır:
Altın fiyatları, hem küresel hem de yerel piyasalarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak değişebilmektedir. Bu nedenle altın yatırımcıları, altın fiyatlarını etkileyen faktörleri takip etmeli ve piyasa analizi yapmalıdırlar. Altın fiyatlarını etkileyen faktörler arasında arz ve talep dengesi, küresel ekonomik ve siyasi gelişmeler, merkez bankalarının politikaları, faiz oranları, döviz kurları, enflasyon, vergiler ve alım satım maliyetleri gibi unsurlar bulunmaktadır.
Altına yatırım yapmak isteyen yatırımcılar, farklı seçenekler arasından kendilerine en uygun olanını seçmelidirler. Altına yatırım yapmanın farklı seçenekleri arasında fiziksel olarak altın almak, bankada altın hesabı açtırmak, borsada işlem gören altına dayalı menkul kıymetlere yatırım yapmak veya türev piyasalarda altına dayalı sözleşmelere yatırım yapmak gibi yöntemler bulunmaktadır. Bu seçeneklerin her birinin avantajları ve dezavantajları vardır. Yatırımcılar, bu seçenekleri karşılaştırarak kendi risk ve getiri beklentilerine göre bir karar vermeli.
(Yunus Erzincanlı)
